-Con Xuân lại lên cơn rồi!-Người hàng xóm chép miệng thương hại.
Ở khu phố này, mọi người đã quen với hình ảnh của chị. Lúc tỉnh, không ai biết chị là người điên. Lúc điên, không ai có thể ngờ chị là người phụ nữ giỏi giang, yêu chồng thương con hết mực. Cũng không ai biết bao giờ chị điên, bao giờ chị tỉnh. Mỗi khi thấy chị xoã tóc, chân trần chạy ào ra đường la hét thì lúc đó chị đang lên cơn. Nhiều người không sao tin được người đàn bà họ mới vừa chuyện trò cách đây ít phút lại là người đàn bà điên đang múa may trên đường.
***
Chị là một phụ nữ đẹp, vẻ đẹp mộc mạc của dân miền Tây. Dòng họ chị hai đời trước đều có người phát bệnh điên, thường khi còn rất trẻ. Đến đời chị, cứ tưởng nỗi oan nghiệt ấy đã chấm dứt vì mấy anh chị em con chú con bác với chị đều lập gia đình, sinh con đẻ cái bình thường. Chị cũng vậy.
Năm 22 tuổi, cô nhân viên xinh xắn ở cửa hàng Hợp tác xã phường phải lòng anh đạp xe ba gác thường chở rau đến cửa hàng. Chị thương anh bởi tính cần cù, chịu khó. Anh yêu chị vì nết na, dịu dàng. Dù biết gia đình chị mang trong máu căn bệnh tâm thần có thể bộc phát bất cứ lúc nào nhưng anh vẫn chấp nhận lấy chị. Chị cũng chưa bao giờ giấu diếm sự thực về dòng họ mình. Chị kể cho anh nghe chuyện ông chú bị điên đã tự thiêu ra sao, chuyện người cô trèo lên mái nhà chỉ để bắt con chim rồi té ngã chết thế nào. Có lần, chị hỏi đùa:
-Nếu lỡ sau này em điên, anh có còn thương em không?
Ở khu phố này, mọi người đã quen với hình ảnh của chị. Lúc tỉnh, không ai biết chị là người điên. Lúc điên, không ai có thể ngờ chị là người phụ nữ giỏi giang, yêu chồng thương con hết mực. Cũng không ai biết bao giờ chị điên, bao giờ chị tỉnh. Mỗi khi thấy chị xoã tóc, chân trần chạy ào ra đường la hét thì lúc đó chị đang lên cơn. Nhiều người không sao tin được người đàn bà họ mới vừa chuyện trò cách đây ít phút lại là người đàn bà điên đang múa may trên đường.
***
Chị là một phụ nữ đẹp, vẻ đẹp mộc mạc của dân miền Tây. Dòng họ chị hai đời trước đều có người phát bệnh điên, thường khi còn rất trẻ. Đến đời chị, cứ tưởng nỗi oan nghiệt ấy đã chấm dứt vì mấy anh chị em con chú con bác với chị đều lập gia đình, sinh con đẻ cái bình thường. Chị cũng vậy.
Năm 22 tuổi, cô nhân viên xinh xắn ở cửa hàng Hợp tác xã phường phải lòng anh đạp xe ba gác thường chở rau đến cửa hàng. Chị thương anh bởi tính cần cù, chịu khó. Anh yêu chị vì nết na, dịu dàng. Dù biết gia đình chị mang trong máu căn bệnh tâm thần có thể bộc phát bất cứ lúc nào nhưng anh vẫn chấp nhận lấy chị. Chị cũng chưa bao giờ giấu diếm sự thực về dòng họ mình. Chị kể cho anh nghe chuyện ông chú bị điên đã tự thiêu ra sao, chuyện người cô trèo lên mái nhà chỉ để bắt con chim rồi té ngã chết thế nào. Có lần, chị hỏi đùa:
-Nếu lỡ sau này em điên, anh có còn thương em không?
Anh ôm ghì lấy chị:
-Đừng nghĩ quẫn. Anh lúc nào cũng thương, cũng yêu em hết.
Chị tin anh. Tin vào tình cảm mà anh dành cho chị. Dường như ông trời muốn thử thách niềm tin của chị nên khi đứa con đầu lòng vừa đến tuổi đi học, nỗi oan nghiệt của dòng họ đã giáng xuống đầu chị. Chị bị điên.
-Đừng nghĩ quẫn. Anh lúc nào cũng thương, cũng yêu em hết.
Chị tin anh. Tin vào tình cảm mà anh dành cho chị. Dường như ông trời muốn thử thách niềm tin của chị nên khi đứa con đầu lòng vừa đến tuổi đi học, nỗi oan nghiệt của dòng họ đã giáng xuống đầu chị. Chị bị điên.
*** Cơn điên không phải lúc nào cũng đến với chị. Chị luôn phải sống giữa tỉnh và điên. Có lúc, nhiều tháng liền chị khoẻ mạnh, bình thường, phụ anh trông coi tiệm tạp hoá, đưa đón con, quán xuyến nhà cửa. Nhưng khi cơn điên nổi lên, chị đập phá, vùng vẫy, thích lang thang ngoài đường. Có dạo, bệnh nặng quá, gia đình đưa chị vào bệnh viện tâm thần. Thương vợ, không muốn nhìn thấy vợ bị nhốt, bị xiềng, anh nằn nặc đưa chị về.
Về nhà, chị lại đập phá, bỏ nhà đi. Khi lên cơn, chị chẳng nhận ra ai, kể cả anh. Không thể giữ được chị, anh chỉ còn cách bỏ việc theo bước chân vô thức của chị, trông chừng chị. Nhiều hôm, chị đi như thế suốt hai ngày hai đêm và anh theo chị suốt hai ngày hai đêm. Đến khi tỉnh lại, chị khóc hết nước mắt khi biết mình đã làm anh lo, làm anh buồn. Chị đòi ly dị nhưng anh không đồng ý. Chị nhỏ thó, mềm yếu nấc nghẹn trong vòng tay của anh. Anh cũng khóc nhưng nước mắt chảy ngược vào lòng.
Về nhà, chị lại đập phá, bỏ nhà đi. Khi lên cơn, chị chẳng nhận ra ai, kể cả anh. Không thể giữ được chị, anh chỉ còn cách bỏ việc theo bước chân vô thức của chị, trông chừng chị. Nhiều hôm, chị đi như thế suốt hai ngày hai đêm và anh theo chị suốt hai ngày hai đêm. Đến khi tỉnh lại, chị khóc hết nước mắt khi biết mình đã làm anh lo, làm anh buồn. Chị đòi ly dị nhưng anh không đồng ý. Chị nhỏ thó, mềm yếu nấc nghẹn trong vòng tay của anh. Anh cũng khóc nhưng nước mắt chảy ngược vào lòng.
*** Không phải chỉ có chị, mà gia đình anh và gia đình chị cũng muốn anh ly dị. Họ thương anh quá. Song, anh kiên quyết lắc đầu. Tuy nhiên, anh đồng ý không gần chị nữa. Mọi người sợ chị mang bầu. Chị được gia đình đưa về nhà, hằng ngày anh qua chăm sóc cho chị rồi về. Chính điều đó lại khiến cơn điên của chị như dữ dội hơn. Dù điên nhưng trong tiềm thức, chị vẫn biết mình là đàn bà. Cái nỗi khao khát sinh lý trong cơ thể một người đàn bà tâm thần có vẻ ghê gớm hơn những người bình thường. Lúc tỉnh, chị còn có thể kiềm nén được. Đến khi cơn điên bộc phát, chị gào thét, chửi rủa mọi người.
-Tại sao? Tại sao không cho tôi ở gần chồng tôi? Tại sao mấy người ác quá vậy? Tại sao?…
-Tại sao? Tại sao không cho tôi ở gần chồng tôi? Tại sao mấy người ác quá vậy? Tại sao?…
Chị chạy chân trần, xoã tóc rối nùi, la hét ngoài đường như thế. Anh đến giữ chị thì chị lại không nhận ra chồng mình. Chị cào cáu, vùng vẫy thoát khỏi vòng tay anh. Khi điên, chị mạnh gấp trăm nghìn lần. Anh đứng bất lực nhìn vợ mà lòng đau điếng.
***
Mười tám năm như thế, anh vẫn hằng ngày qua thăm, chăm sóc cho chị khi chị điên. Lúc tỉnh, chị lại trở về quét dọn, phụ anh trông tiệm, nấu cơm cho hai cha con ăn. Chị đủ ý thức được hành động của mình nên không bao giờ ngủ lại. Thế nhưng, mỗi lần cơn điên ập đến, chị lặp đi lặp lại cái điệp khúc mà hàng xóm ai cũng biết.
Tại sao? Tại sao không cho tôi ở gần chồng tôi? Tại sao mấy người ác quá vậy?
Chị xoã tóc, chân trần chạy ra ngoài đường hết quào thét, chửi rủa lại ca hát, múa may. Anh vẫn theo bước chân vô thức của chị. Thằng con trai thương ba, muốn thay ba trông chừng mẹ nhưng anh kiên quyết không cho. Có lẽ anh sợ con không hiểu mẹ như anh hiểu vợ mình.
Anh âm thầm như chiếc bóng bên người vợ điên, chưa một lời than trách. Có người hỏi sao không bỏ quách cho rồi, lấy người khác. Anh chỉ cười. Bởi vậy, người ta cho rằng anh cũng khùng, cũng điên như chị. Anh lại cười.
Anh cười vì không biết phải nói gì để người ngoài hiểu. Nếu chỉ là trách nhiệm thì có lẽ đã từ lâu anh thôi không còn ở bên chị. Cũng không phải anh giữ lời hứa với chị hồi trẻ. Đằng sau nghĩa vợ tình chồng, anh và chị còn một thứ tình cảm khác, gắn bó hơn, thiêng liêng hơn. Đó là tình người.
***
Mười tám năm như thế, anh vẫn hằng ngày qua thăm, chăm sóc cho chị khi chị điên. Lúc tỉnh, chị lại trở về quét dọn, phụ anh trông tiệm, nấu cơm cho hai cha con ăn. Chị đủ ý thức được hành động của mình nên không bao giờ ngủ lại. Thế nhưng, mỗi lần cơn điên ập đến, chị lặp đi lặp lại cái điệp khúc mà hàng xóm ai cũng biết.
Tại sao? Tại sao không cho tôi ở gần chồng tôi? Tại sao mấy người ác quá vậy?
Chị xoã tóc, chân trần chạy ra ngoài đường hết quào thét, chửi rủa lại ca hát, múa may. Anh vẫn theo bước chân vô thức của chị. Thằng con trai thương ba, muốn thay ba trông chừng mẹ nhưng anh kiên quyết không cho. Có lẽ anh sợ con không hiểu mẹ như anh hiểu vợ mình.
Anh âm thầm như chiếc bóng bên người vợ điên, chưa một lời than trách. Có người hỏi sao không bỏ quách cho rồi, lấy người khác. Anh chỉ cười. Bởi vậy, người ta cho rằng anh cũng khùng, cũng điên như chị. Anh lại cười.
Anh cười vì không biết phải nói gì để người ngoài hiểu. Nếu chỉ là trách nhiệm thì có lẽ đã từ lâu anh thôi không còn ở bên chị. Cũng không phải anh giữ lời hứa với chị hồi trẻ. Đằng sau nghĩa vợ tình chồng, anh và chị còn một thứ tình cảm khác, gắn bó hơn, thiêng liêng hơn. Đó là tình người.
